Istnieje wiele przykładów na to, by pokazać pacjentom powagę sytuacji, przekonując ich do zmiany stylu życia.
Dr n. med. Daniel Śliż
Prezes Polskiego Towarzystwa Medycyny Stylu Życia
Co chwilę, z każdej strony słyszymy, że jeśli nie zadbamy o siebie zawczasu, możemy mieć spore problemy ze zdrowiem. Nie wszyscy jednak biorą sobie te słowa do serca i żyją, jakby jutra miało nie być. Na szczęście istnieje wiele przykładów na to, by jak najlepiej zobrazować pacjentom powagę sytuacji, przekonując ich do zmiany stylu życia, zanim będzie za późno.
Dlaczego diabetycy są w grupie podwyższonego ryzyka zawału?
Aby cukrzyca się rozwinęła (szczególnie typu drugiego), już wcześniej muszą wystąpić czynniki ryzyka wystąpienia choroby niedokrwiennej serca, czyli m.in. otyłość. Zwiększa ona stan zapalny organizmu i doprowadza do insulinooporności (w konsekwencji do cukrzycy), co jeszcze bardziej nasila zapalenie. Stanowi to błędne koło. Stan zapalny niszczy nasze naczynia krwionośne, poprzez rozwój blaszki miażdżycowej. Dodatkowo nieprawidłowo kontrolowana cukrzyca prowadzi do uszkodzenia aparatu białkowego poprzez glikację wszystkich struktur białkowych. Dotyczy to zarówno hemoglobiny, jak i przeciwciał, które chronią organizm przed chorobami. Proces ten rozpoznawany jest jako mechanizm starzenia się organizmu, co rzutuje nie tylko na rozwijanie się schorzeń związanych z układem sercowo-naczyniowym, ale również na wystąpienie nowotworów, czy też depresji, która ściśle łączy się ze stanem zapalnym.
Jaką rolę w prewencji chorób serca odgrywa zachowanie odpowiedniego poziomu cholesterolu?
Nie ma leczenia dyslipidemii (wysokiego poziomu cholesterolu) bez skupienia się na otyłości i na odwrót. Musimy w pierwszej kolejności walczyć o utratę masy ciała pacjenta, ponieważ czynnikiem, który powoduje dyslipidemię, w dużej mierze jest nadwaga. Nieprawidłowy poziom cholesterolu przyspiesza rozwój blaszki miażdżycowej, która ogranicza przepływ krwi w naszych tętnicach, co doprowadza do zawału. Jeśli cholesterol w drodze przez cały układ krwionośny nie będzie wchłaniany przez nasze tkanki i organy, będzie on deponował się w organizmie w postaci złogów cholesterolowych. To również mobilizuje ciało do powstania stanu zapalnego.
Jak ważne w prewencji zawałów serca u diabetyków odgrywa odpowiedni styl życia?
Bez odłączenia pacjenta od „prądu” czyli negatywnych czynników zewnętrznych w postaci złej diety, braku ruchu, wysokiego cholesterolu itd. nie będziemy w stanie go wyleczyć. Nie ma terapii bez odpowiedniego stylu życia. Oczywiście lekarze przepisują swoim pacjentom leczenie farmakologiczne, jednak dzieje się tak, gdy nie ma już innego wyjścia. Najważniejsze jest zdrowe odżywianie – w dużej mierze kolorowe warzywa pełne polifenoli, a także ruch, ale nie 10 kilometrów biegu, ale nasz ulubiony ruch, w formie spaceru czy jazdy na rowerze.
Jak przestawia się epidemiologia zawałów serca u diabetyków?
Liczba osób chorych na cukrzycę to około 3 mln, a znakomita większość chorych. Niektóre statystyki mówią o 90 proc. cukrzyków umiera na zawał mięśnia serowego. Trudno się dziwić, gdy wiemy, że cukrzyca przyspiesza rozwój blaszki miażdżycowej i może doprowadzić do zawału mięśnia sercowego. Trudność we wczesnym rozpoznaniu polega na, że z uwagi na uszkodzenie układu nerwowego (nota bene przez źle kontrolowaną cukrzycę) dochodzi do bez bólowego zawału mięśnia sercowego.
