Wykorzystywanie nowoczesnych systemów monitorowania glikemii i automatycznego podawania insuliny to prawdziwy przeskok, jeśli chodzi o walkę z cukrzycą.
Prof. dr hab. n. med. Dorota Zozulińska-Ziółkiewicz
Kierownik Katedry i Kliniki Chorób Wewnętrznych i Diabetologii Uniwersytetu Medycznego w Poznaniu i Oddziału Diabetologii i Chorób Wewnętrznych Szpitala Miejskiego im. Franciszka Raszei w Poznaniu
Jakie są kluczowe korzyści z zastosowania zaawansowanych technologii w leczeniu cukrzycy typu I?
3 dekady temu, gdy nie mieliśmy dostępu do takiej technologii, pacjent musiał samodzielnie obliczać odpowiednią dawkę insuliny do przyjęcia. Było to czasochłonne, narażone na błędy w obliczeniach, wymagało punktowego mierzenia glikemii przez nakłuwanie palca i używanie glukometru. Dziś chorzy mogą korzystać z tzw. systemu ciągłego monitorowania glikemii, jej trendów i zmienności. To również ułatwienie dla lekarzy, bo korzystając z komputera, w każdym momencie mają wgląd w dane glikemiczne pacjenta i mogą precyzyjniej doradzać w terapii.
Leczenie cukrzycy, która wymaga podawania insuliny z zewnątrz, musi być dopasowane do potrzeb pacjenta. W jaki sposób wybieramy urządzenie do podawania – pen czy pompa insulinowa?
Wybór zależy przede wszystkim od woli i możliwości pacjenta. Obie te technologie są nowoczesne, bezpieczne, dające duży komfort w codziennym życiu. W Polsce dodatkowym czynnikiem determinującym wybór są kwestie związane z refundacją – pompa insulinowa jest refundowana w przypadku pacjentów do 26. roku życia. To sprawia, że zdecydowana większość dzieci oraz osób młodych korzysta w Polsce z pomp insulinowych. W Polsce mamy dostęp do podobnej technologii, co pacjenci w najbardziej rozwiniętych krajach świata. Dzięki dobrej organizacji jesteśmy wręcz światowym liderem w zapewnieniu dostępu do pomp insulinowych i nowych technologii dzieciom.
Jak nowoczesne narzędzia, takie jak inteligentne wstrzykiwacze insuliny i systemy ciągłego monitorowania glukozy mogą pomóc pacjentom w lepszym zarządzaniu dawkami insuliny na posiłek lub korektę?
Wspominałam o systemie ciągłego monitorowania glikemii, ale to jeszcze nie wszystko, jeśli chodzi o postęp technologiczny, gdyż są również nowoczesne urządzenia do podskórnego wstrzykiwania insuliny, czyli tzw. smart-peny. To wstrzykiwacze, które zdalnie rejestrują czas iniekcji oraz liczbę podanych jednostek insuliny i przesyłają dane do specjalnych aplikacji, więc pacjent ma informacje o podanych bolusach i otrzymuje powiadomienia o zbyt wysokiej lub niskiej glikemii. System ten uwzględnia tryb życia chorego, jego aktywność ruchową i nawyki żywieniowe.
Druga z metod leczenia to najnowsze pompy insulinowe, które w sposób automatyczny dostosowują dawkę insuliny i korygują wysokie stężenia glukozy mierzone przez systemy ciągłego monitorowania glikemii. Czy stosując tę metodę pacjenci mogą osiągnąć lepsze wyniki leczenia i jak to przekłada się jakość życia pacjentów?
Mówimy o systemach pętli zamkniętej, czyli pompach insulinowych z systemem ciągłego monitorowania glikemii i algorytmem reagującym na zwyżki i spadki glikemii.
System pętli zamkniętej sprawia, że chory musi jedynie pamiętać o zasygnalizowaniu posiłku i wprowadzeniu danych o ilości przyjętych węglowodanów. Natomiast między posiłkami wszystko dzieje się automatycznie, system sam reaguje na zbyt wysoką lub zbyt niską glikemię, co zwiększa szansę na dobre wyrównanie glikemii. To ułatwienie np. dla rodziców dzieci, bo nie muszą w nocy się budzić i ręcznie sprawdzać glikemii. Można powiedzieć, że pacjenci zapominają o cukrzycy, prowadzą absolutnie normalny tryb życia, łącznie z dużą aktywnością ruchową. Co więcej, najnowocześniejsze urządzenia wykorzystują sztuczną inteligencję i uczą się organizmu pacjenta, na którym pracują.
W jaki sposób pacjenci mogą starać się o dostęp do tych urządzeń?
Niezależnie od wieku i doświadczenia pacjenta, pamiętajmy, że najważniejszym źródłem informacji o właściwym doborze urządzeń musi być zespół terapeutyczny. To lekarz prowadzący, diabetolog, pielęgniarka, dietetyk czy psycholog powinni wskazywać odpowiednie rozwiązania. Są też kanały edukacyjne, strony internetowe producentów urządzeń czy grupy internetowe, z których można czerpać dodatkowe informacje.
