Cukrzycę, niezakaźną chorobę, która dotyka coraz więcej osób, dzielimy na kilka typów.
Jerzy Magiera
Autor portalu mojacukrzyca.org, edukator społeczny, choruje na cukrzycę typu 1 od 22 lat
Te podstawowe są dwa: cukrzyca typu 1, także zwana insulinozależną oraz typu 2, insulinoniezależną, chociaż tak naprawdę w późniejszych okresach choroby, insulina może okazać się konieczna do dobrej terapii. Cukrzycy typu 1 zapobiec niestety się nie da, choroba pojawia się nagle i ma bardzo charakterystyczne objawy. Profilaktyka jest jednak możliwa w cukrzycy typu 2. Tutaj jest, o co walczyć.
Bardzo ważna jest prewencja cukrzycy typu 2 i minimalizowanie ryzyka choroby. Do zapobiegania rozwojowi cukrzycy typu 2 należy zaliczyć dbanie o utrzymanie prawidłowej masy ciała. Można to osiągnąć poprzez zastosowanie właściwej diety, stosując ogólne zasady dotyczące zdrowego odżywiania oraz poprzez regularną aktywność fizyczną. Regularny wysiłek fizyczny zmniejsza insulinooporność. Niekoniecznie musi to być bardzo intensywny i forsowny wysiłek. Jeżeli dotychczas prowadzony był siedzący tryb życia można rozpocząć od szybkich spacerów, wizyty na basenie, jeździe na rowerze lub marszu z kijkami. Badania przeprowadzone przez naukowców udowadniają, że odpowiednia dieta i zwiększenie aktywności fizycznej o średniej intensywności (minimum 150 minut w tygodniu) są bardzo dobrym narzędziem do zapobiegania rozwojowi cukrzycy typu 2.
W grupach ryzyka konieczne jest przeprowadzanie badań przesiewowych w kierunku cukrzycy, ponieważ u ponad połowy chorych nie występują objawy hiperglikemii, czyli podwyższonego poziomu cukru we krwi. Polskie Towarzystwo Diabetologiczne zaleca wykonanie badania w kierunku cukrzycy raz na trzy lata u każdej osoby powyżej 45. roku życia. Ponadto, niezależnie od wieku, badanie to należy wykonać co roku u osób z następujących grup ryzyka: z nadwagą lub otyłością (BMI ≥ 25 kg/m²) i/lub obwodzie w talii powyżej 80 cm w przypadku kobiet i powyżej 94 cm u mężczyzn, z cukrzycą występującą w rodzinie, u osób mało aktywnych fizycznie, z grupy środowiskowej lub etnicznej częściej narażonej na cukrzycę, u których w poprzednim badaniu stwierdzono stan przedcukrzycowy, z przebytą cukrzycą ciążową, u kobiet, które urodziły dziecko o masie ciała > 4 kg, z nadciśnieniem tętniczym (≥ 140/90 mm Hg), z hiperlipidemią, czyli podwyższonym stężeniem cholesterolu i/lub triglicerydów, z zespołem policystycznych jajników oraz z chorobą układu sercowo-naczyniowego.
Preferowaną metodą diagnostyki zaburzeń tolerancji węglowodanów jest wykonywanie testu obciążenia glukozą w laboratorium. Nie należy stosować do celów diagnostycznych oznaczeń glikemii wykonywanych przy użyciu glukometrów. Jeżeli jednak ktoś w rodzinie posiada glukometr, warto takie oznaczenie zrobić. Zawsze da to pewien obraz sytuacji. Jeżeli nie ma dostępu do glukometru warto poszukać akcji prozdrowotnych, które często organizowane są przy okazji różnych wydarzeń, np. na rynkach miast lub w galeriach handlowych. Zazwyczaj podczas takich wydarzeń można bezpłatnie wykonać oznaczenie poziomu cukru we krwi przy pomocy glukometru. To jednak dopiero pierwszy krok. W przypadku niepewnego wyniku zaleca się przeprowadzenie badania poziomu cukru we krwi na czczo, a w przypadku zalecenia lekarza także test obciążenia glukozą.
Działania profilaktycznie powinny także obejmować edukację dotyczącą prawidłowego odżywiania, aktywności fizycznej i postępowania w cukrzycy. Nowoczesne narzędzia, takie jak portale społecznościowe, materiały wideo oraz aplikacje mobilne, mogą być przydatne w skutecznej modyfikacji stylu życia mającej na celu prewencję cukrzycy. Warto zadbać o siebie i uniknąć cukrzycy typu 2. Jest o co walczyć, a walkę tą można wygrać.