Monika Kaczmarek
Prezes Zarządu Głównego Polskiego Stowarzyszenia Diabetyków
Aktywność fizyczna i odpowiednie odżywianie to filary leczenia cukrzycy typu 1, które powinny być stawiane na równi z przyjmowaniem insuliny. Nie można mówić o prawidłowym leczeniu tej choroby, jeśli pacjent ogranicza się do przyjmowania leków bez wprowadzenia zdrowych nawyków do swojego stylu życia.
Ruch dla wszystkich pacjentów z cukrzycą, a dla tych młodszych z cukrzycą typu 1 – sport. Takie są obecnie zalecenia towarzystw naukowych, co bardzo dobrze obrazuje znaczenie aktywności przy tej chorobie. Pacjenci z cukrzycą typu 1 – dzieci, młodzież, młodzi dorośli i wszyscy, którym kondycja na to pozwala – są zachęcani nie tyle do spacerów czy rekreacyjnej jazdy na rowerze, co do uprawiania sportu.
Przy dzisiejszych metodach leczenia większość aktywności, nawet tych ekstremalnych, jest w zasięgu ręki diabetyków. To zmiana wynikająca m.in. z rozwoju nowych technologii, które zwiększają bezpieczeństwo pacjentów także w czasie różnorakich aktywności. Warto z tej zmiany korzystać.
Oczywiście nie każdy przebiegnie maraton, ale każdy powinien znaleźć aktywność lub dyscyplinę, która stanie się elementem jego stylu życia. Dlaczego jest to tak ważne? Aktywność fizyczna uwrażliwia tkanki na działanie insuliny, ale także pozwala utrzymać prawidłową masę ciała, co w przypadku tej choroby jest niezwykle ważne, ale też trudne, bo insulinoterapia może sprzyjać przyrostowi zbędnych kilogramów. Aktywność ma też niebagatelny wpływ na samopoczucie, chroni przed depresją, na którą przecież osoby z cukrzycą są też bardziej narażone. Ci, którzy „połkną bakcyla” w jakiejś dziedzinie sportu zyskują hobby, które pomaga w zmaganiach z codziennością z chorobą.
Obok aktywności, niezbędnym elementem prawidłowego leczenia cukrzycy typu 1 jest zdrowe odżywianie. Unikamy obecnie słowa dieta, bo kojarzy się z wyrzeczeniami, których nikt nie lubi i mówimy o odżywianiu, zmianie nawyków żywieniowych czy chociażby odżywianiu w oparciu o piramidę zdrowego żywienia. A to oznacza, że diabetyków nie obowiązują dzisiaj żadne specjalne ograniczenia. Obowiązują ich uniwersalne zasady z niewielkimi tylko modyfikacjami. Podstawą piramidy żywienia jest ruch, ale o tym już wspomniałam na początku.
Główne zasady zdrowego odżywiania dla osoby z cukrzycą streściłam w poniższych punktach:
- Ograniczaj cukry proste, oprzyj swój jadłospis o węglowodany złożone o niskim i umiarkowanym indeksie glikemicznym.
- Do każdego posiłku dodawaj warzywa, zapewniają one uczucie sytości i obniżą indeks glikemiczny całego dania.
- Jedz regularnie, ale małe porcje.
- Unikaj jednorodnych posiłków, np. samych węglowodanów. Talerz powinien być różnorodny i kolorowy.
- Zawsze zjadaj śniadanie i to nie później niż godzinę po wstaniu z łóżka. To warunek prawidłowych glikemii rano.
- Jeśli od czasu do czasu pozwalasz sobie na deser, połącz go z obiadem, aby poposiłkowy wzrost glikemii był niższy (unikaj zjadania samych cukrów prostych).
- Limituj owoce w diecie – choć są zdrowe, podnoszą znacząco stężenie cukru we krwi. Nie jedz na raz dużych porcji owoców – optymalnie 3 porcie po 100 g w ciągu doby.
- Odpowiednią dietą dbasz nie tylko o cukry, ale też o układ sercowo-naczyniowy. Pamiętaj o tłustych rybach morskich, oliwie, orzechach – wszystkie są źródłem korzystnych dla zdrowia kwasów tłuszczowych. Unikaj natomiast nadmiaru tłuszczów zwierzęcych.
- Dbaj o odpowiednie nawodnienie organizmu, pij wodę nie tylko w lato, kiedy jest gorąco.
- Włącz do swojego jadłospisu strączki, które są źródłem cennego białka pochodzenia roślinnego.
Życie z cukrzycą typu 1, mimo wyzwań jakie niesie ze sobą ta choroba, może być bardzo aktywne i całkiem smaczne.
