Home » Dieta diabetyka » Zrozumieć potrzeby dziecka – żywienie w cukrzycy typu 1
Dieta diabetyka

Zrozumieć potrzeby dziecka – żywienie w cukrzycy typu 1

dziecko
dziecko

Żywienie jest jednym z najważniejszych filarów naszego zdrowia

Mgr Karolina Mazurczak

Instytut Diabetologii

Jest ono tak samo ważne dla osób chorujących na cukrzycę jak i wolnych od tej choroby. W przypadku żywienia chorych na cukrzycę nadal spotykamy się z podejściem opartym na restrykcyjnych ograniczeniach w zakresie komponowanej diety, a nie elastycznym i zindywidualizowanym do potrzeb chorego dziecka żywieniu. Często słyszą zalecenia związane jeszcze ze starą – konwencjonalną metodą leczenia tej choroby, polegającą na eliminacji szeregu produktów odżywczych ze względu na to że podnoszą one stężenie cukru we krwi. Podejście to jednak nie bierze pod uwagę naturalnej i fizjologicznej zależności jaką jest wzrost stężenia glukozy we krwi po posiłku. Czy to oznacza, że osoba chorują ma nie jeść posiłków albo ma jeść tylko produkty, które nie powodują wzrostu cukru jak np. surowe warzywa? Podejście to skoncentrowane będzie jedynie na wyniku, a nie na pacjencie, trudne do osiągnięcia cele lecznicze w imię prawidłowego cukru we krwi, łatwo mogą doprowadzić do stanu wyniszczenia, zaburzeń w odżywianiu, niedoboru wielu witamin i składników mineralnych. To właśnie z obawy przed przecukrzeniem, dieta dzieci z cukrzycą, jest monotonna i niedoborowa. Jest też bardzo restrykcyjna w zakresie harmonogramu żywienia. Posiłki wyznaczane według ścisłego rytmu co 3 godziny nie uwzględniają planu dnia i najczęściej stoją w sprzeczności z potrzebami dziecka. Takie podejście rodzi szereg napięć i stwarza sytuacje konfliktowe, czy dziecko ma jeść w czasie spaceru, lekcji, zrezygnować z zabawy lub przerwać ją ze względu na wyznaczony posiłek?

To co jemy ma duży wpływ na nasze samopoczucie. Odżywianie jest ważnym elementem istotnych biologicznie procesów związanych z odczuwaniem głodu i sytości, w pokrywaniu potrzeb emocjonalnych. Dzięki pożywieniu uruchamiany jest układ hormonalny, wskutek którego wydzielanych jest szereg enterohormonów, do których należą również endorfiny o działaniu uspokajającym oraz serotonina mająca bezpośredni wpływ na poprawę nastroju.

Na pewno każdy z rodziców dziecka chorującego na cukrzycę zadaje pytanie – jaką dietę wprowadzić, jakie produkty wykorzystać do komponowania codziennego jadłospisu. Często sięgają po ogólne wytyczne dotyczące żywienia w cukrzycy. Jednak stoją one w sprzeczności z potrzebami małego dziecka. Jednym z czynników o szczególnym znaczeniu dla wyborów żywieniowych dziecka jest dobór żywności pod kątem jej bezpieczeństwa i szans przeżycia. Fakt ten sprawia, że małe dzieci chętniej sięgają po produkty słodkie oraz zawierające znaczne ilości tłuszczu i białka co ma im zagwarantować bezpieczeństwo energetyczne.

Bardzo ważnym aspektem w żywieniu jest poczucie łaknienia i sytości u dziecka chorującego na cukrzycę. Apetyt i zapotrzebowanie na materiał energetyczny – kalorie u małych dzieci są zmienne i uwarunkowane licznymi czynnikami zewnętrznymi, zmniejsza się np. w czasie infekcji, a wzrasta przy zwiększonej aktywności fizycznej. Dlatego też nie nie można wyznaczać stałych i niezmiennych w zależności od sytuacji porcji posiłków. Takie postępowanie silnie ingeruje w naturalnie kształtujący się apetyt. Dodatkowo u dzieci z cukrzycą niedobór insuliny powoduje „walkę” organizmu o utrzymanie stałości energetycznej i mimo przecukrzenia odczuwa ono silne łaknienie. W chorobie tej dzieci odczuwają wzmożony apetyt także na produkty dostarczające szybko przyswajalnej glukozy – słodycze, zwłaszcza kiedy doświadcza spadku stężenia cukru we krwi. Podobna reakcja występuje przy przecukrzeniu, zwłaszcza kiedy dziecko nie otrzyma odpowiedniej porcji pożywienia. Nadmiar insuliny także nasila łaknienie, szczególnie kiedy jest zbyt duża dawka insuliny bazalnej utrzymująca się we krwi przez 24 godziny. Dlatego dąży się do ścisłego dostosowania insuliny podawanej na posiłek, a ograniczanie insuliny bazalnej. Posiłek powinien zaspokoić potrzeby energetyczne i smakowe dziecka a insulina jest stałym towarzyszem jedzenia. Takie postępowanie zmniejsza objawy nadmiernego apetytu i stałą potrzebę jedzenia, którą często obserwujemy i która zaburza prawidłowe funkcjonowanie dziecka z cukrzycą. Dlatego też ważne jest aby rozpoznać potrzeby żywieniowe swojego dziecka i zharmonizować je z insulinoterapią. W sytuacji, kiedy wyraźnie niektóre produkty powodują trudne do opanowania przecukrzenia, można ograniczyć ich porcje. To wszystko sprawia, że grupa najmłodszych pacjentów i ich rodzin powinna zostać objęta szczególną opieką zespołu diabetologicznego.

Next article