To nie prawda, że mając cukrzycę należy zaopatrywać się w produkty spożywcze jedynie na dziale „żywność dla diabetyków”.
Angelina Ziembińska
Diabetyczka, dietetyczka i pasjonatka gotowania. Prowadzi bloga www.dietolog.pl i profil FB Dietolog, a także kanał na YouTube z przepisami dla diabetyków.
Prawdę mówiąc, ten dział omijałabym szerokim łukiem, bo produkty tam znalezione nierzadko wcale dla diabetyków nie są wskazane, a ich idea sprowadza się do sprzedaży słodyczy o obniżonej wartości węglowodanów lub użyciu zamiast cukru sztucznych, chemicznych słodzików. Jak nie dać się oszukać chwytliwym hasłom? Jak wybierać produkty w gąszczu kolorowych i krzykliwych opakowań? Odpowiedź jest prosta – czytać etykiety.
Co znajdziemy na etykiecie?
Na opakowaniu produktu powinny znaleźć się szczegółowe informacje dotyczące jego zawartości. Po pierwsze nazwa produktu (używana przez producenta), ale także zwyczajna nazwa konkretnego produktu (np. jogurt naturalny, chleb żytni). Następnie skład produktu, w kolejności malejącej od składnika, którego jest najwięcej, po taki którego jest najmniej. Na przykład jeśli na etykiecie syropu owocowego na pierwszym miejscu znajduje się cukier, następnie woda, zagęszczony sok i aromat, to mimo najpiękniejszego opakowania, zdjęć świeżych i soczystych owoców, produkt to głównie cukier z aromatem. Im krótszy skład produktu, tym lepiej. Jeśli lista jest długa i zawiera wiele nazw trudnych do wypowiedzenia oraz wiele E-dodatków, istnieje wysokie ryzyko, że produkt jest wysoko przetworzony i sztuczny, a co za tym idzie lepiej go unikać.
W tabeli na opakowaniu znajdziemy wartość energetyczną produktu, czyli informację ile produkt ma kalorii oraz jaka jest jego wartość odżywcza – ilość węglowodanów, białek i tłuszczu. Na te tabele powinni zwracać uwagę szczególnie diabetycy stosujący intensywną insulinoterapię, gdyż takie dane są niezwykle pomocne przy obliczaniu wymienników węglowodanowych i białkowo-tłuszczowych, wskaźników do określenia ilości insuliny, którą diabetyk powinien przyjąć do takiego posiłku.
Terminy przydatności do spożycia – często promocje i obniżki cenowe wiążą się z tym, że produkt ma bardzo krótki termin przydatności. Czytajmy też warunki przechowywania, aby żywność się nie zmarnowała – z badań CBOS „Deklaracje Polaków dotyczące marnowania żywności” wynika, że statystyczny Polak wyrzuca jedzenie co najmniej raz w tygodniu – stać nas na to?
Cukier w składzie – szczególnie ważne dla diabetyków
Osoby z cukrzycą powinny zwracać uwagę na zawartość cukrów prostych, które mogą ukrywać się pod różnymi nazwami m.in.: cukier, glukoza, fruktoza, syrop glukozowo-fruktozowy, galaktoza, sacharoza, maltoza. Zdarza się, że producenci celowo dywersyfikują na opakowaniu nazwy cukrów, tak by zamaskować rzeczywisty jego udział w produkcie. W sprzedaży rozróżnia się także zamienniki cukru rafinowanego, potocznie zwane słodzikami. Syntetyczne słodziki (m.in. aspartam, acesulfam K, sacharyna, sukraloza) mają zdecydowanie mniej kalorii i niski indeks glikemiczny, lecz ich główną wadą jest to, że są pochodzenia sztucznego (chemia). Drugą grupę substancji słodzących stanowią półsyntetyki (m.in. sorbitol, ksylitol), które mimo że smakują słodko, z chemicznego punktu widzenia są alkoholami. W niewielkich ilościach są uznawane za nieszkodliwe, ale w większej ilości mogą powodować dolegliwości ze strony układu pokarmowego (np. biegunki). Najlepszym wyborem będą produkty słodzone naturalnymi substytutami cukru rafinowanego, a są to między innymi: miód, syrop z agawy, stewia czy syrop klonowy.
Jeśli na opakowaniu produktu nie znajdziemy takich podstawowych informacji, to lepiej zrezygnować z jego kupna, niezależnie od umieszczonych na nim haseł marketingowych.